|
شناسایی و مدیریت پیشران‌های استراتژیک توقف خام‌فروشی نفت در ایران در افق 1414
|
احد رضایان قیه باشی   1، محمد خوشکام2 ، علی اصغر پورعزت3 ، هدایت امیری4 |
1- استادیار آینده پژوهی، دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، Ahad.rezayan@ut.ac.ir
2- دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد، آینده‌پژوهی، دانشکده، مدیریت، دانشگاه تهران
3- استاد، دانشکده‌گان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4- دانش آموخته دکتری، آینده‌پژوهی، تهران، ایران، شرکت ملی نفت |
|
|
چکیده: (89 مشاهده) |
| وابستگی به درآمدهای حاصل از خام‌فروشی نفت دهه‌های متمادی است که گریبانگیر اقتصاد ایران شده و عامل مشکلات متعددی ازجمله نوسانات اقتصادی، تورم، بیکاری و تراز منفی بازرگانی بدون نفت بوده است. با شدت گرفتن مشکلات اقتصادی، ناشی از تحریم‌‌ها، «افزایش ارزشافزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و بالا بردن صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی» به‌جای خام‌فروشی نفت، در قالب «سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی» ابلاغ شد و نهایتاً «توقف خام‌فروشی تا 15 سال آینده» به‌عنوان هدف اقتصادی کشور در «الگوی پایه‌ی اسلامی ایرانی پیشرفت» مطرح شد. ازآنجاکه امروزه سرعت شدید تغییرات و عدم‌قطعیت‌های بی‌شمار روش‌های سنتی برنامه‌ریزی را به چالش کشیده است، دانش آینده‌پژوهی با روش‌های مختلف ازجمله تحلیل پیشران می‌تواند نگاه دقیق‌تری نسبت به عناصر و نیروهای سازنده آینده و نقش و وزن هر مؤلفه در سیستم موردمطالعه در اختیار پژوهشگران قرار دهد. با توجه به این نکته و با در نظر گرفتن مسئله پژوهش، هدف این تحقیق «شناسایی پیشران‌های تدوین سناریوهای توقف خام‌فروشی نفت تا افق 1414» بوده است و سعی شده تا مهمترین عوامل تأثیرگذار بر آینده توقف خام‌فروشی تا 15 سال آینده شناسایی شوند. در فرایند اجرای این پژوهش، ابتدا کتب، مقالات، اسناد، گزارش‌های رسمی و آمارهای مرتبط با موضوع تحقیق براساس دوره‌های زمانی و به روش مطالعه کتابخانه‌ای موردبررسی قرار گرفت و در مرحله بعد این یافته‌ها به‌منظور تکمیل و پالایش در اختیار خبرگان قرار داده و نظرات آن‌ها ثبت شد. نتایج حاصل در یک فرایند رفت و برگشتی دلفی و همچنین چندین پنل خبرگی موردبحث و بررسی قرار گرفت. درنهایت 7 پیشران توقف خام‌فروشی نفت تا افق 1414 با رأی و نظر خبرگان شناسایی و توسط تیم پژوهش از نظر نقش، وزن و حتی حالت‌های مختلف عدمقطعیت در 15 سال آینده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. این پیشران‌ها عبارت‌اند از: ساختارها و رویکردهای سیاسی ـ مدیریتی، ساختار و مختصات اقتصادی کشور، میزان و الگوی مصرف داخلی نفت، توسعه سرمایه‌گذاری در صنایع پتروشیمی و پالایشی، تحریم، قیمت جهانی نفت و فناوری. این تحقیق به تصمیم‌گیران و خط‌مشی‌گذاران پیشنهاد می‌دهد برای تحقق سناریوی توقف خام‌فروشی نفت می‌بایست توجه ویژه‌ای به هر پیشران، به‌ویژه پیشران‌هایی که در سطح ملی کنترل قابل‌توجهی بر روی آن‌ها وجود دارد، داشته باشند |
|
| واژه‌های کلیدی: توقف خام‌فروشی نفت، مدیریت نفتی، آینده‌پژوهی، پیشران |
|
|
متن کامل [PDF 791 kb]
(40 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مديريت
دریافت: 1403/9/12 | پذیرش: 1403/9/10 | انتشار: 1403/9/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
